SER: Soms moeten banen zich aanpassen aan mensen, niet andersom
Belangrijke inzichten
-
Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt, zijn er veel langdurig werklozen die er niet in slagen een baan te bemachtigen.
-
Twee wethouders uit Den Haag en Groningen zijn geïnterviewd door de SER over de programma’s die in hun gemeenten uitgevoerd worden om langdurig werklozen aan het werk te krijgen.
-
Onder het motto ‘Meedoen is belangrijk’, proberen de gemeenten Den Haag en Groningen deze mensen weer aan het werk te krijgen. Niet om de kosten van de bijstand te drukken, maar om mensen weer mee te laten doen.
-
Bij deze groep mensen zit weldegelijk arbeidspotentieel en motivatie om een maatschappelijke bijdrage te leveren. Om langdurig werklozen aan het werk te krijgen, is het zaak om te kijken naar wat mensen wél kunnen in plaats van wat zij niet kunnen. Dit vergt echter wel creativiteit en geld.
-
Vanuit de gemeenten Groningen en Den Haag blijkt dat de maatschappelijke baten de kosten rechtvaardigen. Daarnaast zijn er meer positieve uitkomsten: het geeft zelfvertrouwen om een vast inkomen te hebben, wat resulteert in een groter welbevinden en meer gezondheid. Ook is het ziekteverzuim en uitval onder mensen met een basisbaan laag. Tot slot vinden mensen het fijn om collega’s te hebben, leren (indien nodig) op deze manier sneller de taal en hebben ineens een kerstdiner of een uitje met elkaar.
-
Om de passende werkgelegenheid voor langdurig werklozen verder uit te breiden, is er meer experimenteerruimte nodig, aldus de wethouders van de gemeente Den Haag en Groningen.
Concrete aanpak per gemeente
De basisbaan in Groningen
In Groningen zitten er 8.900 mensen in de bijstand. Een groot deel van hen wordt in stapjes naar een reguliere baan begeleid, maar er is ook een groep waarvoor ‘loonvormende arbeid’ niet is weggelegd. Bij deze mensen zit weldegelijk arbeidspotentieel en motivatie om een maatschappelijke bijdrage te leveren. In Groningen wordt aan organisaties, bedrijven en bewoners gevraagd welke taken er in de wijk blijven liggen. Deze zijn bijvoorbeeld het schoon en netjes houden van openbare ruimten. Daarnaast zijn er taken in de zorg: bijvoorbeeld aan de balie of hulp bij activiteiten. Na een jaar komen deelnemers in aanmerking voor een vast contract, maar de doorstroom naar regulier werk is dus geen doel. In maart 2020 is dit project begonnen met 7 ‘basisbaners’ en inmiddels zijn er 50 personen aan de slag met een basisbaan. Het is de bedoeling dat dit aantal zal doorgroeien naar 250.
De STiP-baan in Den HAag
Sinds 2017 zijn er in Den Haag STiP-banen (Sociaal Traject in Perspectief) voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. In Den Haag komen mensen die langer dan 18 maanden een uitkering hebben in aanmerking voor een STiP-baan, in sectoren als zorg en welzijn, sport en onderwijs. Ook in Den Haag gaat het om aanvullende taken waar organisaties geen geld voor hebben, of die niet of onvoldoende gebeuren. Het verdringen van bestaand werk is dus niet het doel van de STiP banen. De gemeente betaalt een jaar lang loon aan de werkgever en financiert de benodigde trainingen of cursussen.
De BAsisbaan versus de STiP-Baan
Een belangrijk verschil tussen Groningse basisbaan en de Haagse STiP-baan, is dat het doel in Den Haag wél is om mensen uiteindelijk door te laten stromen naar regulier werk. Van de 1.239 mensen met een STiP-baan, vindt 55% binnen 6 maanden een reguliere baan. Vaak treden de mensen in dienst bij dezelfde werkgever. Het is echter lastig te beoordelen onder welke condities beide programma’s werken. Waar er in Den Haag gekeken kan worden naar uitstroom naar regulier werk, zijn er veel meer pijlers die gemeten kunnen worden. Bijvoorbeeld het mentaal functioneren, betere tijdsstructurering en het aantal sociale contacten.
Lees verder
Benieuwd naar de uitdagingen van de bovengenoemde programma's en het hele interview met de wethouders Bloemhoff (Groningen) en Parbhudayal (Den Haag)? Klik hieronder om naar het volledige artikel te gaan:
SER: Soms moeten banen zich aanpassen aan mensen, niet andersom
